Onze vice-voorzitters Han Baaij en Gijsbert Burggraaf blikken samen terug op een bewogen jaar waarin het financieel niet altijd meezat, het integraal risicomanagement een boost kreeg en de toezichthouder over de vloer kwam. Zie hieronder 2018 samengevat in vijf stellingen en tien antwoorden.
1. Voor PST was 2018 financieel een fantastisch jaar
Gijsbert Burggraaf: “Ja, maar met een nare afdronk. We konden een volledige verhoging van de pensioenen van 2,1% uitkeren. Maar in het laatste kwartaal kregen we een flinke tik van de beleggingen. De waarde van onze aandelen daalde waardoor ons vermogen kromp. Tegelijk daalde de rente (en die rente wás al heel laag). Dat is ook slecht nieuws. Met een lage rente moeten we meer geld opzij zetten om in de toekomst alle pensioenen te kunnen betalen. Het mes sneed aan twee kanten. We moeten ons erop instellen dat die rente nog lange tijd laag blijft. De rente en de beleggingen houden ons alert.”
Han Baaij: “Nee, dat was het niet. We hebben een verlies geleden van € 62 miljoen. Dat betekent een negatief rendement van 2,7%. De aandelenkoersen aan het einde van 2018 deden ons de das om. We zijn een langetermijnbelegger, dus we kijken altijd verder dan één jaar. Als je het gemiddelde rendement van de laatste vijf jaar bekijkt, is dat 6,65%. We hebben dus een prima laatste vijf jaar gehad. Daarom hebben we iedereen per 1 januari een mooie toeslag kunnen geven.”
2. Verhoging pensioenrichtleeftijd: niet leuk, wel nodig
Gijsbert Burggraaf: “Eigenlijk is dat wel leuk én nodig. Want het feit dat de pensioenleeftijd omhoog gaat betekent dat we met zijn allen langer leven. Dat is toch positief. Voor een fonds is het echter duur. Wij betalen het pensioen zolang iemand leeft. Leven we met zijn allen langer, dan is het niet op te brengen om voor zoveel mensen veel extra jaren pensioen uit te betalen (zonder dat we daarvoor premie hebben ontvangen).”
“De pensioenrichtleeftijd in onze regeling is nu 68 jaar. Die leeftijd is niet zo strikt als bij de AOW. Wanneer je pensioen van ons fonds ingaat, kun je zelf kiezen: op zijn vroegst 5 jaar voor je AOW-leeftijd of in deeltijd afbouwen naar je pensioendatum. Ook in ons fonds zijn er deelnemers die in de categorie zware beroepen vallen. Het is daarom belangrijk dat onze deelnemers veel vrijheid hebben om een eigen keuze te maken.”
Han Baaij: “De pensioenleeftijd is naar 68 gegaan en ook de premie is verhoogd. Pensioenen zijn nu eenmaal duurder bij een hogere levensverwachting en een lage rente. De leeftijd verhoging was nodig vanwege nieuwe belastingregels. Bijkomend effect is dat de premie, die eigenlijk te laag was, nu over een langere periode wordt betaald en mede daardoor weer binnen de kaders ligt die wij als bestuur voldoende achten.”
3. Met DNB is het ‘gezellig’ koffiedrinken
Gijsbert Burggraaf: “In 2018 kregen we een controle van onze toezichthouder De Nederlandsche Bank (DNB). Ik denk dat dat niet gezellig is. Daar gaat het ook niet om. Ze komen je serieus de maat nemen tijdens zo’n ‘on-site visit’. Dat is haar taak als toezichthouder en dat moet je respecteren. We hebben goede feedback gehad en dat hebben we ter harte genomen. Aan ons nu de taak om de verwachtingen te overtreffen. Wij hebben de ambitie dat we het bij PST goed voor elkaar hebben. Als DNB blijft komen, zorgen wij ervoor dat het steeds ‘gezelliger’ wordt.”
Han Baaij: “Ze hebben ons bezocht, commentaar gegeven en wij hebben daarop gereageerd. De visitatie was een enorme impuls voor ons integraal risicobeleid. De bewustwording van alle risico’s is toegenomen en we hebben nu een volwassen integraal risicomanagement. Uit onze rapportage heeft DNB gezien wat we gedaan hebben en dat heeft tot een positieve beoordeling geleid.
4. Met wetgeving waren we het hele jaar zoet
Han Baaij: “Meeste aandacht ging naar het integraal risicomanagement naar aanleiding van het bezoek van DNB. Daar is veel energie in gestopt. Ook hebben we de organisatiestructuur uitgebreid, waarbij drie zogeheten ‘sleutelhouders’ zijn benoemd. Ik ben dat voor het actuariële stuk, Gijsbert voor de audit. Er is ook veel aandacht besteed aan verantwoord maatschappelijk beleggen. Ons fonds heeft het IMVB-convenant (Internationaal Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen) getekend.”
Gijsbert Burggraaf: “We zijn heel veel bezig geweest met de Europese richtlijn IORP II. Deelnemers merken daar niets van, maar we hebben organisatorisch veel stappen gezet. Ook op het gebied van risicomanagement. In een jaar tijd is er veel werk verzet om het risicomanagement van PST transparant neer te zetten. En door de nieuwe privacywet, AVG, waren we ook een poosje van de straat. Een pensioenfonds heeft natuurlijk heel veel persoonsgegevens van zijn deelnemers in de administratie opgeslagen. Ook de afronding van de vereenvoudiging van onze pensioenregeling was nog een hele kluif. En dit klinkt misschien raar: maar het uitstel van het akkoord over het nieuwe pensioenstelsel kwam ons stiekem wel goed uit. Nu konden we ons daarop focussen.”
5. Ons fonds is klaar voor het pensioenakkoord
Han Baaij: “Het akkoord is nog vers. De afspraken over de AOW daarin zijn duidelijk, maar de afspraken over de pensioenen bij pensioenfondsen (de zogeheten tweede pijler) moeten nog uitgewerkt worden. Daar is nog veel onduidelijkheid over. Denk aan de compensatie voor de mensen van rond de 40 als de doorsneepremie verdwijnt. Onze financieel gunstige positie draagt wel bij aan een oplossing, maar of dat voldoende is…? Voor veel Pensioenfondsen zal dit echter een heel lastig probleem zijn.”
Gijsbert Burggraaf: “Ja, we zijn goed voorbereid. In die zin: we zijn goed voorgesorteerd. Onze pensioenregeling is vereenvoudigd door alle oude regelingen te harmoniseren en om te rekenen tot pensioen in de nieuwe regeling. De organisatie van het bestuur is op orde. Onze financiële positie is op orde. Nu kan onze volle aandacht gaan naar de invulling van het pensioenakkoord. We weten nog niet wat er straks precies in komt te staan, maar er is frisse moed om ermee aan de slag te gaan.”
